شناسایی ارقام بومی گلابی در بخش های مرکزی و غربی استان کردستان

غرب ایران بر اساس نظریه پژوهشگران بخشی از مرکز پیدایش گلابی است و با توجه به وضعیت توپوگرافی و شرایط جغرافیایی استان کردستان، پوشش گیاهی از تنوع ویژه­ای برخوردار است. گلابی­های بومی در این استان همانند انواع وحشی گلابی از تنوع ویژه­ای برخوردار می­باشد. لذا شناسایی ­ارقام متنوع بومی تحت کشت امری ضروری به نظر می­رسد. بر ­این اساس به منظور شناسایی ارقام بومی گلابی در بخشهای مرکزی و غربی استان کردستان بررسی­های لازم بعمل آمد. در این بررسی­ها با بکارگیری صفات فنوتیپی جهت شناسایی ارقام موجود، 58 صفت فنوتیپی مربوط به اندامهای مختلف گیاه (گل، میوه، برگ و شاخه) اندازه­گیری شد. این اندازه­گیری­ها از آغاز رشد تا خزان کامل برگ در دو سال متوالی و با میانگین20 داده برای هر صفت مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق از میان 416 درخت بررسی شده 28 رقم مختلف مشخص شدند. پس از کد گذاری صفات غیر­عددی همراه با صفات عددی که کمتر تحت تاثیر عوامل محیطی قرار می­گیرند، بررسی­های آماری(تجزیه علیت، همبستگی بین صفات و تجزیه کلاستر) با استفاده از برنامه­های نرم افزاری spssوNTYSIC2 انجام گرفت. تحلیل جدول و دندروگرام حاصله از تجزیه کلاستر، تعداد 28 رقم را مشخص و میزان قرابت و خویشاوندی آنها را نشان داد. با انجام تجزیه به مولفه­ های اصلی، مولفه اول 62/84% از کل واریانس متغیرهای اولیه را توجیه نمود. تجزیه به مولفه­های اصلی تطابق نسبتا خوبی با تجزیه کلاستر داشت. همچنین مشاهدات ما در رابطه با بعضی از صفات فنوتیپی مانند تعداد گل و میوه در هر گل­آذین با نتایج برخی از نویسندگان مغایرت داشت.